Các Nước Đông Bắc Á, Bài 3 Sử 12

I. ĐẶC ĐIỂM CHUNG của khu vực Đông Bắc Á

– Là khu vực rộng lớn và đông dân nhất thế giới, giàu tài nguyên thiên nhiên.

Bạn đang xem: Lý Thuyết Lịch Sử 12 Bài 3: Các Nước Đông Bắc Á

– Trước 1939, tất cả mọi người đều là nô lệ của thực dân (trừ Nhật). Sau năm 1945 có nhiều thay đổi.

– Tháng 10/1949, cách mạng Trung Quốc thắng lợi, nước CHND Trung Hoa ra đời. Vào cuối những năm 1990, Hồng Kông và Ma Cao cũng được trao trả cho Trung Quốc (ngoài Đài Loan).

– Năm 1948, trong bối cảnh chiến tranh lạnh, bán đảo Triều Tiên bị chia cắt thành hai miền dọc theo vĩ tuyến 38: Đại Hàn Dân Quốc ở phía Nam và CHDCND Triều Tiên ở phía Bắc. Sau Chiến tranh Triều Tiên (1950 – 1953), vĩ tuyến 38 vẫn là biên giới chia cắt hai quốc gia trên bán đảo.

– Sau khi được thành lập, châu Á đã xây dựng và phát triển kinh tế, đạt được nhiều thành tựu

+ Từ nửa sau thế kỷ XX, kinh tế phát triển nhanh, đời sống nhân dân được cải thiện đáng kể.

+ Trong “bốn con rồng châu Á”, Đông Bắc Á có ba (Hàn Quốc, Hồng Kông và Đài Loan).

Nhật Bản trở thành nền kinh tế lớn thứ hai thế giới.

+ Trung Quốc cuối thế kỷ XX đầu thế kỷ XXI có tốc độ phát triển nhanh và cao nhất thế giới.

+ Từ nửa sau thế kỷ XX, với tốc độ phát triển kinh tế nhanh chóng, người ta dự đoán “thế kỷ XXI là thế kỷ của châu Á”

II. TRUNG QUỐC:

9,6 triệu km2, 1,26 tỷ người (2006)

1. Sự ra đời của nước Cộng hòa nhân dân Trung Hoa và những thành tựu trong 10 năm đầu xây dựng chế độ mới (1949 – 1959)

Một. Thành lập Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa

* Từ 1946 – 1949, nội chiến giữa Quốc dân Đảng và Đảng Cộng sản:

– Từ tháng 7 năm 1946 đến tháng 6 năm 1947: Giải phóng quân thực hiện chiến lược phòng ngự tích cực, sau đó phản công giải phóng toàn bộ lãnh thổ Trung Quốc. Cuối năm 1949, Quốc Dân Đảng thất bại và chạy sang Đài Loan.

* Nghĩa

– Cách mạng dân tộc dân chủ của Trung Quốc đã kết thúc, chấm dứt hơn 100 năm nô lệ, thống trị của đế quốc.

– Xoá bỏ tàn tích của chế độ phong kiến, mở ra kỉ nguyên độc lập tự do tiến lên chủ nghĩa xã hội.

– Ảnh hưởng sâu rộng đến phong trào giải phóng dân tộc thế giới.

b. Mười năm đầu xây dựng chủ nghĩa xã hội

* Nhiệm vụ hàng đầu là đưa đất nước thoát khỏi nghèo nàn, lạc hậu, phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa, giáo dục.

* Thuộc kinh tế

– 1950 – 1952: thực hiện khôi phục kinh tế, cải cách ruộng đất, cải tạo công thương nghiệp, phát triển văn hóa, giáo dục.

– 1953 – 1957: hoàn thành thắng lợi kế hoạch 5 năm lần thứ nhất, sản xuất công nghiệp tăng 140% (1957 so với 1952); sản xuất nông nghiệp tăng 25% (so với năm 1952)

– Văn hóa, giáo dục có nhiều tiến bộ.

– Đời sống nhân dân được cải thiện.

* Đối ngoại

– Thực hiện các chính sách tích cực nhằm củng cố hòa bình và thúc đẩy phong trào cách mạng thế giới phát triển.

2. Trung Quốc – những năm bất ổn (1959 – 1978)

Một. Bên trong: kinh tế, chính trị, xã hội không ổn định:

* Nền kinh tế

– Thực hiện chính sách “Ba ngọn cờ đỏ” (“Con đường chung”, “Đại nhảy vọt”, “Công xã nhân dân”) gây ra nạn đói lớn trong cả nước, đời sống nhân dân khó khăn, sản xuất sa sút. Xuất khẩu đình trệ, đất nước không ổn định.

– “Đại nhảy vọt”, vận động toàn dân làm gang thép tăng sản lượng thép lên gấp 10 lần.

– “Công xã nhân dân” được tổ chức theo lối quân sự hóa mọi hoạt động nên nông nghiệp sa sút, mất mùa.

* Chính trị không ổn định.

– Trong nội bộ, giới lãnh đạo Trung Quốc bất đồng gay gắt về lãnh đạo, tranh giành quyền lực, đỉnh điểm là cuộc “Đại cách mạng văn hóa vô sản” (1966-1976) để lại hậu quả nặng nề về mọi mặt cho nhân dân Trung Quốc.

– 1976 Chiến Dịch Chống: “Tứ Dân Quốc”, Ổn Định Trung Quốc.

– 1968-1978, nội chiến tiếp tục phát triển.

b. Đối ngoại

– Ủng hộ cuộc đấu tranh chống Mỹ cứu nước của nhân dân Việt Nam và cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc của nhân dân các nước Á, Phi, Mỹ Latinh.

– Xung đột biên giới với Ấn Độ và Liên Xô.

– Từ 1972, bắt tay với Mỹ.

3. Cải cách – mở cửa (từ 1978)

– Tháng 12-1978, Đảng Cộng sản Trung Quốc vạch ra đường lối đổi mới.

– Từ Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII (10.1987) được nâng lên thành Đường lối chung của Đảng:

Một. -Thuộc kinh tế

– Tập trung phát triển kinh tế, thực hiện cải cách, mở cửa, chuyển đổi từ nền kinh tế kế hoạch hóa tập trung sang nền kinh tế thị trường xã hội chủ nghĩa, nhằm hiện đại hóa và xây dựng chủ nghĩa xã hội đặc sắc Trung Quốc, đưa Trung Quốc thành một nước giàu, nước mạnh, dân chủ, văn minh.

– Sau 20 năm, kinh tế Trung Quốc đã có những bước phát triển nhanh chóng và đạt tốc độ tăng trưởng cao (GDP tăng 8%/năm), đời sống nhân dân được cải thiện đáng kể.

– Khoa học kỹ thuật, văn hóa, giáo dục của Trung Quốc đạt được những thành tựu khá cao (năm 1964 thử thành công bom nguyên tử; năm 2003 phóng thành công tàu vũ trụ Thần Châu 5 vào vũ trụ).

b. Đối ngoại

– Bình thường hóa quan hệ ngoại giao với Liên Xô, Mông Cổ, Việt Nam…

– Mở rộng quan hệ hữu nghị, hợp tác với các nước trên thế giới, góp phần giải quyết các tranh chấp quốc tế.

Xem thêm: Làm thế nào để xây dựng văn hóa giao thông và xây dựng văn hóa giao thông

– Vai trò, vị thế của Trung Quốc trên trường quốc tế ngày càng được nâng cao, chủ quyền đối với Hồng Kông (1997) và Ma Cao (1999) bị thu hồi.

– Đài Loan là một phần lãnh thổ của Trung Quốc, nhưng cho đến nay Trung Quốc vẫn chưa kiểm soát được Đài Loan.